De systematiek van een genealogie | Streekmuseum Reeuwijk

09 apr

In de tot nu toe verschenen afleveringen van de “Reeuwijkse Reeks” tot en met 1994 heeft er steeds een stamboom van een Reeuwijkse familie gestaan. Omdat er voldoende materiaal beschikbaar is wil de redactie daarmee nog lang doorgaan. Gebleken is dat er behoefte bestaat aan enige uitleg over de systematiek van een genealogie, zodat de familierelaties voor iedereen duidelijk zijn. Er bestaan verschillende systemen voor het opstellen van een stamboom of genealogie; daar gaan we nu niet op in. De in de “Reeuwijkse Reeks” toegepaste werkwijze is de meest gebruikelijke en de eenvoudigste.

Een genealogie begint met één persoon, meestal een man. Deze noemen we voor het gemak de “stamvader”. Van hem zijn de oudste gegevens bekend. In het merendeel van de ons bekende Nederlandse genealogieën leefde de stamvader in de 17e eeuw, de meeste doop- en trouwboeken gaan niet verder terug. Er zijn er wel die teruggaan tot in de 15e eeuw, dan komen de gegevens uit overdrachtsakten van landerijen. De stamvader krijgt in ons systeem het generatienummer I.

Zijn zoons krijgen op volgorde van leeftijd (indien bekend) het generatienummer II gevolgd door een letter in alfabetische volgorde. Omdat de kinderen van de dochters in de meeste gevallen de familienaam (patroniem) van de vader aannemen, worden die daarna niet meer in de genealogie vermeld. Wel als de kinderen de familienaam van de moeder blijven behouden. Dit gebeurde in geval van voorechtelijke kinderen. Een aantal van hen nemen echter soms de naam van hun stiefvader aan.

RR9 genealogie

Indien een thans nog levende persoon wil weten wie zijn voorouders waren, wordt van generatie naar generatie gesprongen. Voorbeeld: iemand met nummer IX-g moet zoeken bij gezinnen met generatie VII.  De ouders met de zoon met nummer IX-g zijn de gezochte ouders. Stel dat de man nummer VIII-c had. Diens ouder moeten gezocht worden bij de generatie VII. Dit gaat door tot de stamvader bereikt wordt. Tot zover de nummering.

Afkortingen

In de genealogie in de “

Reeks” of die zich in de museumboerderij bevinden staat achter de geboorte- of overlijdensdatum een (a) of (BB). De “a” staat voor de datum van de respectievelijke akte die een paar dagen kan verschillen van de echte datum waarop iemand geboren of overleden is.
De “BB” staat voor de datum van begraven zoals in het begraafboek staat vermeld. Ook hierbij geldt dat de persoon in kwestie enige dagen tevoren is overleden.

Staat er tenslotte na de doopdatum dan wel begraafdatum in een genealogie één of meerdere namen tussen haakjes vermeld, dan heeft dat betrekking op de peter en meter van de dopeling of degene die het kind in de kerk brengt om gedoopt te worden. Genealogen weten dat het noteren van deze personen, de “getuigen”, soms veel duidelijkheid in familierelaties kan geven. Bij overlijden of begraven is het degene die het overlijden van de persoon in kwestie aangeeft. Bij dit laatste wordt vaak het bedrag vermeld dat deze aanmelding kostte. “pd” staat voor “pro Deo” en betekent dat de overledene gratis werd aangegeven dan wel begraven werd. Bij de vaststelling van dit bedrag werd rekening gehouden met de welstand van het gezin of persoon. Voor geïnteresseerden een heel aardig gegeven.

Tenslotte nog enige kleine verduidelijkingen: staat er in een genealogie aangegeven dat de vermelde persoon bij zijn of haar huwelijk een “jongeman” (jm) of “jongedochter” (jd) is, dan betekent dat dat hij/zij ongehuwd was. Het heeft niets met de leeftijd te maken!

Wie meer over genealogie wil weten raden wij aan een naslagwerk hierover te raadplegen. In de meeste openbare bibliotheken en in het Streekmuseum is dat op te vragen.

Uit Reeuwijkse Reeks  9,  aug 1995. S.A. Vervoort.

Naschrijft (Cornelis Hagen)

Inmiddels is er heel veel opgeslagen in computersystemen, zo ook bij het Streekmuseum. Hetgeen het zoeken naar voorouders of familieverbanden aanzienlijk vereenvoudigt! Maar ook veel sneller!

Benieuwd naar je voorouders? Of die van je schoonfamilie? Kom gerust langs op onze openingsdagen, zoals vermeld op onze website en vraag het aan de gastvrouw/gastheer.

Next Post

Bouwflits 20